Köroğlu Destanı

Bolu beyi, güvendigi seyislerinden biri olan Yusuf'a : " Çok hünerli ve degerli bir at bul ." emrini verir. Seyis Yusuf, uzun süre Bolu beyinin istegine uygun bir at arar. Büyüdüklerinde istenen niteliklere sahip olacagina inandigi iki tay bulur ve bunlari satin alir. Bolu beyi bu zayif taylari görünce çok kizar ve seyis Yusuf'un gözlerine mil çekilmesini emreder. Gözleri kör edilen ve isinden kovulan Yusuf, siska taylarla birlikte evine döner. Oglu Rusen Ali'ye verdigi talimatlarla taylari büyütür. Babasi kör oldugu için Köroglu takma adiyla anilan Rusen Ali, babasinin istegine göre atlari yetistirir. Taylardan biri olaganüstü bir at haline gelir ve Kirat adi verilir. Kirat da destan kahramani Köroglu kadar ünlenir. Seyis Yusuf, Bolu beyinden intikam almak için gözlerini açacak ve onu güçlü kilacak üç sihirli köpügü içmek üzere oglu ile birlikte pinara gider. Ancak, Köroglu babasina getirmesi gereken bu köpükleri kendisi içer, yigitlik, sâirlik ve sonsuz güç kazanir. Babasi kaderine riza gösterir ancak ogluna mutlaka intikamini almasini söyler. Köroglu Çamlibel'e yerlesir, çevresine yigitler toplar ve babasinin intikamini alir. Hayatini yoksul ve çaresizlere yardim ederek geçirir. Halk inancina göre silâh icat edilince mertlik bozuldu demis kirklara karismistir. Dilerseniz asagida, Köroglu’nun söylemis oldugu siirleri ve öyküleri anlatalim:
GIRIS

Bir oba kalkip da yola koyuldu mu hayvanlarin çanlari baslarmis konusmaya!
Önde giden devenin çani:
"Benim agam zenginnndir! Benim agam zenginnndir!" diye ötermis.
Ortada giden devenin çani: "Neden neden neden neden ? " diye ötermis.
Arkadan gelen devenin çani da: "Ondan bundan ondan bundan ondan bundan ondan bundan" diye ötermis...
Bizim bu ozan dilimiz, dogru gören dogru söyleyen sazimiz, dertlilere derman arayan Saman dualarindan beri böyle yargilayip geliyor... Aldi Alaca dagin, kara dagin akan sularin ayincisi.
Hem ayincisi, hem de oyuncusu olan Saman kocasi. Bakalim ne dedi:
" Allah, Bismillah! Ey Tanrim yanildigimda bana yardim et! Ey kopuzum! Dogru gör, dogru söyle! Üyengi agacinin kökünden oyarak aldigim kopuzum! Kizil çali tobulgadan perdelerini yaptigim kopuzum! Yürük atin kuyrugundan tel yaptigim kopuzum! Dogru gör, dogru söyle! Söylenene uymazsan kulaklarini burarim! Seni yere çalarim! Oynayip durdugum andir bu an!
Çam kopuzumu elime aldim. Su yilani gibi dolandim döndüm..." Deyip kesti.
At ayagi çabuk, ozan dili çevik olur derler.
Biz gelelim Kara Hoca'nin oglu Dedem Korkut'a.
Dedem Korkut'tan bir yigit damar sürüp getirelim Köroglu'na. Aldi Çardakli Çamlibel'in kirk delisinden biri, Yusuf'un oglu Koç Köroglu.
Bakalim o da nasil bir ögüt verdi, ne söyledi:

MERT DAYANIR NAMERT KAÇAR

Mert dayanir namert kaçar
Meydan gümbür gümbürlenir
Sahlar sahi divan açar
Divan gümbür gümbürlenir.

Yigit kendini ögende
Oklar menzilin dögende
Sesper kalkana degende
Kalkan gümbür gümbürlenir

Ok atilir kal'asindan
Hak saklasin belasindan
Köroglu'nun narasindan
Her yan gümbür gümbürlenir

YIGITLER SILKINIP ATA BININCE

Yigitler silkinip ata binince
Derelerde bozkurtlara ün olur
Yigit olan döne döne dögüsür
Kötüler kavgadan kaçar hun olur
Bir yigit cidasin almis eline
Seerini koymustur yigit yoluna
Kalkan paralana zirhlar deline
Kanli gömlek koç yigide don olur

Bir yigit cidasini almis atiyor
Ag elleri kizil kana batiyor
Bir kötü kavgadan dönmüs kaçiyor
Kaçma kötü kaçma simdi dön olur

ALDI KOCA BEY:

Senin o tektirin bize abestir
Bu yigitlik sana kimden mirastir
Eger ki kullugan verirsen destur
Inan üçten besten senden
geride kalan degilem broy!

Kavga görmeyince açilmaz aynim
Benimle beraber Mustafa kaynim
Eger ki kavgada kizarsa beynim
Inan üçten besten senden
geride kalan degilem broy!

Koca Bey'em çok diyarlar gezmisem
Nice nice alaylari bozmusam
Bin kelleyi bir cidaya dizmisem
Inan üçten besten senden
geride kalan degilem broy!

ALDI KÖROGLU BIR DAHA SÖYLEDI

Bir at gördüm Silistre'nin ilinde
Elma gözlü kiz perçemli Kirat gel
Ne bend'oldun lekelerin elinde
Elma gözlü kiz perçemli Kirat gel

Kir'i binmek iyi gelir ugura
Hay edende dagi tasi devire
Basi küçük boynu benzer puhura
Elma gözlü kiz perçemli Kirat gel

Büyüktür gövdesi küçüktür basi
Altidan yediye gidiyor yasi
Çardakliçamli'da küçük kardesi
Elma gözlü kiz perçemli Kirat gel

AMAN KIRAT, CANIM KIRAT

Aman Kirat, canim Kirat
Kaçip çekilip gidelim
Her yaninda çifte kanat
Uçup çekilip gidelim

Yoktur Kirat'in duragi
Bilmez yakini iragi
Ab-i kevserdir sulagi
Içip çekilip gidelim

Köroglu der ki ezeli
Baglar döküyor gazeli
Silistre'den güzeli
Seçip çekilip gidelim

DINLE SÖZLERIMI HAN OGLUM AYVAZ

Dinle sözlerimi han oglum Ayvaz
Ha babam Ayvaz!
Yükletin kervani dengine bakin
Erlik meydanina girdigin zaman
Kusanin kilici gencine bakin

Düsmanin üstüne eyledim akin
Ha babam akin
Dönüsüm yok zamanim yakin
Fakir fukarayi incitmen sakin
Mal yemez tamahkar zengine bakin

Köroglu her zaman kurdu meydani
Hele meydani
Ben bilirim yahsi ile yamani
Aman dileyenden kesme amani
Dertli olanlarin derdine bakin

HOYLU'NUN ÖLÜMÜ ÜZERINE AGIT

Aldi Sirin Döne:

Bagdat'a sefer edenler
Hoylu'm nic'oldu gelmedi?
Tuna teline gidenler
Hoylu'm nic'oldu gelmedi?

Aldi Köroglu:

Bagdat'a sefer eyledim
Hoylu'm da kaldi gelmedi
Acem ile cengeyledim
Hoylu'm da kaldi gelmedi

Aldi Sirin Döne:

Dügünü bozup gidenler
Badeyi süzüp gidenler
Acem ile cengedenler
Hoylu'm nic'oldu gelmedi?

Aldi Köroglu:

N'olsam koç Köroglu n'olsam
Hoylu'yu düsümde görsem
N'olaydi da ben de ölsem
Hoylu'm da kaldi gelmedi

KARLI DAGLARIN ARDINDAN

Karli daglarin ardindan
Yel olup estigin var mi
Tek basina bu çöllerde
Ordular bastigin var mi

Kargiyi ucundan salla
Düsmana deme eyvallah
Her yandan üç bes kelle
Terkiden astigin var mi

Köroglu söyler sanindan
Kus uçurmaz divanindan
Avuçla düsman kanindan
Doldurup içtigin var mi

KIRAT'A BININCE KUSKUN BULUNMAZ

Kirat'a binince kuskun bulunmaz
Degirmen misali bulgur beslemez
Kavgaya girince silah alinmaz
Severim Kirat'i bir de güzeli
Serim ata kurban, canim Kirat'a

Basini basimdan yukari tutar
Hay edip köpügün sagridan atar
Kaçinca kurtulur, kovunca tutar
Severim Kirat'i bir de güzeli
Serim ata kurban, canim Kirat'a

Kirat bu daglari asmali bugün
Deli Boran gibi cosmali bugün
Dostun ellerine düsmeli bugün
Severim Kirat'i bir de güzeli
Serim ata kurban, canim Kirat'a

KIZIROGLU

Kiziroglu, Köroglunun hasmidir. Bir gün Köroglu, karisi Nigar Hanim'la çadirinda otururken bir ara disariya çikar; bakar ki bir toz duman kalkmis üstlerine dogru geliyor. Bunun Kiziroglu Mustafa Bey oldugunu anlar Köroglu, yerine göre bilegini; yerine göre aklini kullanmasini bilen bir kisiymis. Hemen içeri girer. Karisi Nigar Hanim'a "Bana bir kahve pisir." der ve sazini alir. Bu sirada Kiziroglu da çadirin disina gelmis, içerden gelen türküyü dinlemeye baslamistir.

Aldi Köroglu:

Bir hisminan geldi geçti
Kiziroglu Mustafa Bey
Hismi dagi deldi geçti
-Kim kim?
-Hanim kim?
-Nigar kim?
Kiziroglu Mustafa Bey.
Bir Bey oglu
Bir Han oglu

Bir at biner ala paça
Mecal vermez kirat kaça
Az kalsin ortamdan biçe
-Kim kim?
-Hanim kim?
-Nigar kim?
-Kiziroglu Mustafa Bey
Bir Bey oglu
Bir Han oglu

Aldi Köroglu bir daha
söyledi:

Vay ben ona es olaydim
Peh! peh! peh! peh!
Anadan onbes olaydim
-Agam kim?
-Pasam kim?
-Nigar kim?
-Hanim kim?
-Kiziroglu Mustafa Bey.
Bir beyin oglu
Zor beyin oglu

Hay edende haya teper
Peh! peh! peh! peh!
Huy edende huya teper
Hey! hey! hey! hey!
Köroglu'nu çaya teper
-Agam kim?
Pasam kim?
Nigar kim?
Hanim kim?
-Kiziroglu Mustafa Bey
Bir Beyin oglu
Zor beyin oglu

KÖROGLU YAVAS YAVAS YORULDU,
IHTIYAR OLDU ÇÜRÜDÜ:
BASLADI YAKINMAYA:

Felek aldi devranimi demimi
Ya ben kime gidem imdada bilmem
Askin deryasina saldi gemimi
Çalkanip çikmaya bir ada bilmem

Kement attim dala ben
Düstüm haldan hala ben
Çöp desirdim yuva yaptim
Uçamadim bala ben

Ben felegi dost bilirdim
Bagladi kollarim benim
Eser iken esmez oldu
Serimde tellerim benim

Pünhanim çagirir hazir ve nazir
Yetis imdadima boz atli Hizir
Kefenim dikildi tabutum hazir
Kabirim kazildi nerede bilmem

Güven gez güven gez
Dagda olur güven gez
Ne devlete bel bagla
Ne varliga güven gez

Dedi, Köroglu hikayesi burada bitti. Iste böylece, Saman dualarindan Dedem Korkut'a, Dedem Korkut'tan Köroglu'na, Yunus Emre'ye, Pir Sultan Abdal'a, Karacaoglan'a, Dadaloglu'na, ondan ona ondan ona, ondan da çagimizin büyük ozanlarina sürüp geldi bu güzel dil. Hep dogru gördü, dogru söyledi bu telli Kur'an.

Türk Destanları